در دانش فن آوری تصفیه آب ، پارامترها و شاخص هایی وجود دارد که انجام محاسبات مربوط به آب و تصفیه آب به وسیله این پارامترها انجام می شود. شاید شما بعنوان مصرف کننده دستگاه های تصفیه آب ، علاقمند به دانستن این پارامترها باشید و یا ممکن است شما از فعالان و علاقمندان این عرصه باشید و نیاز به اطلاعات اولیه در این باره باشید. در اینجا مهمترین پارامترهای مورد استفاده در علم وفن آوری تصفیه آب ، معرفی می شوند.

كل مواد جامد محلول Total Dissolved Solids ( TDS )
منظور از TDS كل ناخالصی های جامد حل شده در آب است كه نشان دهنده مجموع غلظت همه يونهاي موجود در آب مي باشد.
واحد اندازه گیری TDS ، ميلي گرم در ليتر Mg/l است كه از آن با عنوان لاتین PPM ياد مي كنند. PPM کوچک شده ی عبارت Part Per Million ( قطعه در ميليون ) مي باشد. می دانیم که هر ليتر برابر با يك ميليون ميلي گرم است ، بنابراين هر ميلي‌گرم در ليتر يك قطعه در ميليون می باشد يا به عبارتي همان 1 PPM .

قابلیت هدايت الكتريكي Electrical Conductivity ( EC )
نشان دهنده قدرت يوني يك محلول براي انتقال جريان الکتریسیته است و تابعي از قدرت يوني آب ( مقدار كاتيون ها و آنيون هاي موجود در آب ) می باشد. هدايت الكتريكي را با واحد ميكروزيمنس بر سانتي متر و يا ميكرو مو بر سانتيمتر اندازه گیری می کنند.
هدايت الكتريكي و غلظت كل جامدات محلول ( TDS ) به صورت یک به یک به هم ارتباط ندارند . اما در محلول هاي رقيق ( مانند آب طبيعي ) ارتباط اين دو عامل به صورت زير است :
TDS = 0.5 EC
رابطه بين TDS و EC براي هر نمونه آب با توجه به ویژگی های شیمیایی و فیزیکی آن، فرق مي كند.

سختي كل Total Hardness ( TH )
سختي كل مجموع غلظت یونهای كلسيم و منيزيم موجود در آب می باشد. در نتیجه سختي آب ، بخشي از TDS آب است. عامل اصلي رسوب گذاري آب ، همین سختی آب است.
مقدار سختي را برحسب mg/li CaCo3 بيان مي كنند.

كدريت (کدورت) Turbidity
مواد كلوييدي باعث کدر شدن آب می شوند. كدريت در استاندارد اینگونه تعريف مي شود:
يك خاصيت فيزيكي آب كه باعث مي شود نور تابيده شده به نمونه پخش و بازتابیده شود و يا جذب شود ولي عبور نكند. واحد كدريت ، JTU يا NTU می باشد
بطور كلي آب آشاميدني و آب مورد نياز در صنايع بايد صاف و زلال باشد. كاهش كدورت آب در حفظ وسلامتي و بهداشت مردم و جلوگيري از مسايل و مشكلات سيستم توزيع آب تاثیر زیادی دارد . كدورت آب همچنين باعث كاهش اثربخشی گندزدايي و كاهش اثر گندزدا ها و افزايش هزينه های گندزدايي مي گردد.

اكسيژن مورد نياز بيولوژيكي Biological Oxygen Demand ( BOD )
منظور از اين شاخص اندازه گیری آن قسمت از آلاينده هاي آلي است كه باكتري ها قادر به تجزيه آنها می باشند. كاهش اكسيژن در نمونه را كه توسط باكتري هاي هوازي مصرف مي شود تا مواد آلي را تجزيه كنند ، در طي پنج روز اندازه گیری می کنند. بالا بودن اين شاخص نشان دهنده سهولت تعفن پذيري نمونه آب می باشد . شاخص دقيق تر جهت معرفي هاي ناخالصي هاي آلي نمونه آب ، اكسيژن مورد نياز شيميايي ( COD ) مي باشد.

اشيريشيا كليفرم ( كليفرم روده اي ) E. Coli Coliform
اين شاخص معرف آلودگي آب به فاضلاب هاي انساني و حيواني می باشد. بنابراين بهداشتي بودن آب را با اندازه گیری آن تعیین می کنند. كليفرم روده اي ( مدفوعي ) به مقدار فراوان در روده بزرگ انسان وجود دارد در نتیجه بيماري زا نيست. علت استفاده از كليفرم روده اي به عنوان شاخص بهداشتي بودن آب عبارت است از:
1 - در برابر شرايط نامساعد محيط مثل دما و يا PH مقاومت بالايي دارد بطوري كه اگر به خاطر نامساعد بودن محيط ، كليفرم روده اي از بين برود مي شود با اطمينان نتیجه گرفت كه هيچ ويروس و يا باكتري بيماري زايي نمي تواند در آن محيط وجود داشته باشد.
2 - تعداد اين باكتري بسيار زياد است و پس از رقيق شدن هاي مكرر هم مي توان اطمينان داشت كه اگر هر نوع باكتري در نمونه باشد ، حتما كليفرم روده اي هم در آن نمونه وجود دارد.
3 - طرز تشخيص اين باكتري در مقايسه با ساير باكتري هاي بيماري زا ، بسيار آسان و ارزان است.
واحد اندازه گیری غلظت اين شاخص MPN می باشد. در شرايط استاندارد در فاضلاب تصفيه شده ، MPN در يك ليتر نمونه بايد 200 – 300 باشد. در آب شرب MPN باید صفر باشد.

فشار
نيروي وارد شده بر واحد سطح فشار نام دارد. متداولترين واحدهاي اندازه گيري فشار عبارتند از :
Kg / cm2 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع : اگر نيرويي برابر با يك كيلوگرم بر سطحي با مساحت يك سانتيمتر مربع وارد شود ، فشار اعمالي برابر با يك كيلوگرم بر سانتيمتر مربع است.
Kg / m2 كيلوگرم بر متر مربع : اگر نيرويي برابر با يك كيلوگرم بر سطحي با مساحت يك متر مربع وارد شود ، فشار اعمالي برابر با يك كيلوگرم بر متر مربع است.
Atm اتمسفر : يك اتمسفر فشار برابر با يك كيلوگرم بر سانتيمتر مربع و يا 10000 كيلوگرم بر متر مربع است.
Bar بار : يك بار فشار برابر با يك كيلوگرم بر سانتيمتر مربع فشار است. يك بار فشار با يك اتمسفر فشار برابر است.
Kpa كيلوپاسكال : يك كيلوپاسكال فشار برابر با 01/0 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع فشار است.
PSI پي اس آي : يك پي اس آي فشار به معناي فشار اعمال شده توسط يك پوند Pound ( واحد نيرو ) بر يك اينچ مربع ( inch2 ) است.( Pound Square Inch ) . هر 14.5 PSI برابر با 1 atm است.
1 m head of water ستون آب به ارتفاع يك متر : فشار اعمالي توسط ستوني از آب به ارتفاع يك متر به واحد سطح برابر با 0.1 bar يا10 kpa يا 0.1 kg/cm2 به عبارت ديگر فشار اعمالي توسط ستوني از آب به ارتفاع 10 متر برابر با 1 bar يا 10 kpa يا 10 kg/cm2 يا 14.5 psi است.
ابزار اندازه گيري فشار، گيج فشارسنج است.

آبدهي ( دبي )
دبي يعني ميزان آب يك منبع آب (بطور مثال رودخانه) كه در واحد زمان ( معمولا ثانيه ) از يك سطح مقطع خاص عبور مي كند. به عبارت ديگر حاصلضرب سطح مقطع در سرعت آب .
ساده ترين راه براي اندازه گيري دبي آب، استفاده از ظروف مدرج است. بدين صورت كه بطور مثال محاسبه شود كه آبدهي يك منبع آب در دقيقه چند ليتر است.
متداولترين واحد هاي اندازه گيري دبي عبارتند از :
LPH ليتر در ساعت .
LPD ليتر در روز : يك LPD معادل يك ليتر در 24 ساعت است.
GPD گالن در روز : هر گالن معادل 3.87 ليتر است. يك گالن در روز معادل 87/3 ليتر در 24 ساعت است.
GPM گالن در دقيقه : معادل 87/3 ليتر در دقيقه است.