با رشد روزافزون جمعیت و افزایش فعالیت های شهری، صنعتی و کشاورزی منابع آب های سطحی و زیرزمینی بیشتر در معرض خطر آلودگی قرار گرفته اند. آلودگی منابع آب به نیترات یکی از مهم ترین موضوعات مورد بحث در توسعه پایدار بخش کشاورزی بوده و مشکلات زیادی را برای اقتصاد، اکوسیستم و سلامتی انسان به دنبال دارد.
ازت یک عنصر مهم در تغذیه گیاه است و حیات گیاه بدون وجود این عنصر امکان پذیر نیست. گیاهان ازت مورد نیاز خود را به صورت نیترات و آمونیوم از طریق ریشه جذب می کنند. نیترات از طریق مصرف مستقیم کودهای شیمیایی در زمین و تجزیه مواد آلی و بقایای گیاهی و جانوری در خاک بوجود می آید. البته پساب های صنعتی و خانگی نیز حاوی مقادیر قابل توجهی نیترات می باشند. این ماده در آب محلول است، لذا به راحتی بر اثر بارندگی یا آبیاری از خاک شسته شده و به منابع آب های سطحی و زیرزمینی منتقل می شود.
وجود بیش از حد نیترات در آب آشامیدنی موجب بروز اختلال در انتقال اکسیژن در خون و سرطان دستگاه گوارش در انسان و مسمومیت در حیوانات نشخوارکننده می شود. از طرف دیگر میزان تولید و کیفیت محصولات باغی و زراعی به مقدار ازت موجود در آب و خاک بستگی دارد. همچنین افزایش بیش از حد این ماده در آب و خاک باعث رشد رویشی و تاخیر در بلوغ گیاه شده و مقدار محصول را کاهش می دهد. غلظت های زیاد نیترات مشکلاتی در استفاده از این آب ها در صنعت بوجود می آورد.
محققان بسیاری به دنبال یافتن علل آلودگی منابع آب و راه های مقابله با افزایش آلودگی نیترات هستند. در طی یک تحقیق ده ساله در داکوتای شمالی عامل اصلی افزایش غلظت نیترات در آب های زیرزمینی و سطحی را مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی و زه آب های خروجی از زه کش های سطحی و زیرزمینی معرفی کرده اند و با تغییر الگوی مصرف کود و روش آبیاری علاوه بر حفظ مقدار تولید محصول، روند افزایشی آلودگی منابع آب به غلظت های زیاد نیترات را کنترل نموده اند. بیشترین غلظت آلودگی آب های زیرزمینی به نیترات مربوط به اراضی کشاورزی بوده و آلودگی ناشی از فاضلاب های خانگی و صنعتی در درجه دوم و سوم اهمیت بوده اند.
تعیین زمان و مقدار مناسب مقدار کود و همچنین پیش بینی زمان بارندگی به عنوان بهترین روش های مدیریتی کنترل و کاهش آبشویی نیترات به سمت سفره آب زیرزمینی در کنار دستیابی به حداکثر محصول مطرح شده است.