دستگاههای تصفیه آب خانگی
هدف از تصفیه آب برای مصرف شرب، افزایش کیفیت فیزیکی و شیمیایی آن میباشد. اما گاهی اوقات استفاده نادرست از دستگاههای تصفیه آب میتواند عواقب خطرناکی در بر داشته باشد. بنابراین قبل از این که به فکر دستگاه تصفیه آب برای منزل باشید در مورد دستگاههای موجود در بازار اطلاعات کافی را به دست آورید. این نوشتار به شما کمک میکند تا بر اساس مقتضیات محل زندگی خود دستگاه تصفیه آب مورد نیاز خود را انتخاب کنید.
مواد موجود در آب
آب به طور کلی میتواند شامل انواع میکروبها، یونهای فلزی دو ظرفیتی نظیر کلسیم و منیزیم، یونهای فلزی تک ظرفیتی نظیر سدیم، فلزات سنگین، یونهای خطرناکی نظیر نیترات و مواد معلق باشد. بر طبقاستانداردهای تعیین شده برای آب شرب، بهتر است آب فاقد هرگونه میکروب، مواد معلق، یونهای فلزی تکظرفیتی، فلزات سنگین و یونهای خطرناک باشد، اما وجود مقادیر مشخصی از یونهای کلسیم و منیزیم در آب ضروری هستند. چرا که بدون آنها آب قابل نوشیدن نبوده و مصرف آن خطرناک خواهد بود. میزان این مواد از طریق پارامتری به نام "مجموع جامدات محلول" یا اختصاراً TDSمشخص میشود. بر اساس این پارامتر، گواراترین آب برای نوشیدن آبی است که TDS آن حدود ۱۲۰ باشد. البته بر اساس اطلاعات سازمان بهداشت جهانی آبهای با TDS پایینتر از ۳۰۰ دارای کیفیت خوب، بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ دارای کیفیت متوسط و بالاتر از ۶۰۰ دارای کیفیت پایین هستند.
در ادامه به معرفی دو نوع از دستگاههای تصفیه آب موجود در بازار میپردازیم:
الف) دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس:
دستگاههای اسمز معکوس معمولاً بین ۵ تا ۹ مرحله دارند.
مرحله اول این دستگاهها یک فیلتر کارتریجی است که میتواند ذرات بزرگتر از ۵ میکرون (هر میکرون برابر ۰۰۱/۰ میلیمتر) را حذف کند.
مرحله دوم و سوم و پنجم این دستگاهها فیلترهای کربنی هستند که میتوانند طعم و بوهای نامطبوع و نیز مواد ارگانیک (مثل آفت کش ها) و برخی مواد شیمیایی را از آب جذب کنند.
در مرحله چهارم آب از غشای اسمز معکوس عبور میکند که تقریباً تمامی مواد موجود در آن شامل مواد معلق، میکروبها و نمک های محلول در آب تا ابعاد ۰۰۰۱/۰ میکرون از آب حذف میشوند. نکته کلیدی در این مرحله این است که با حذف املاح محلول TDS آب تولید شده به حدود ۲۰ میرسد و غیر قابل نوشیدن میباشد. بنابراین برای حفظ تعادل شیمیایی آب مقداری از جریان آب تصفیهنشده از طریق یک شیر تنظیمکننده نسبت اختلاط (شیر میکس) با آب تصفیهشده مخلوط میشود تا میزان املاح آن به حد مطلوبی برسد. این عمل باعث میشود که اگر در جریان آب ورودی میکروب یا فلز سنگینی وجود داشته باشد در جریان محصول نیز شاهد وجود آن باشیم. گاهی اوقات افراد ناآگاه فعال در این حرفه به مشتریان توصیه میکنند که شیر میکس را برای رسیدن به کیفیت بالاتر کاملاً ببندند. در این حالت آب تولید شده شبیه آب مقطر بوده و استفاده از آن به خصوص برای زنان باردار زیانبخش خواهد بود.
در بعضی از دستگاهها برای حل مشکل وجود میکروب در آب خروجی از فیلتر ششم، که یک لامپ فرابنفش میباشد، استفاده میکنند که این کار باعث افزایش هزینههای جاری دستگاه شامل هزینه برق و تعویض لامپ میشود. علاوه براین استفاده از این روش تنها باعث کشتهشدن میکروبها میشود ولی لاشه آنها همچنان در آب باقی میماند.
در بعضی از دستگاهها به جای لامپ فرابنفش از یک فیلتر اضافهکننده مواد معدنی (فیلتر مینرال) استفاده میشود که در این حالت مخلوط کردن آب تصفیهنشده با آب تصفیه شده از طریق شیر میکس منتفی میشود و به جای آن مواد معدنی از طریق این فیلتر به آب تصفیهشده اضافه میشود. در این حالت نیز علاوه بر افزایش هزینههای جاری دستگاه، میزان دورریز آب افزایش مییابد.
با توجه به تحقیقات جدیدی که نشان میدهند آب با ماهیت قلیایی منافعی برای بدن انسان دارد، اخیراً فیلترهای قلیایی کننده آب به عنوان آخرین مرحله استفاده میشوند.
ب) دستگاه تصفیه آب اولترافیلتراسیون:
اصولاً برای مناطقی که از آب لولهکشی و یا آب چاه با سختی نه چندان بالا (TDS≤600)استفاده میکنند و تنها امکان حضور میکروبها و یا ذرات معلق در آب آنها وجود دارد، نیازی به استفاده از غشاهای اسمز معکوس و یا دیگر روشهای سختیگیری نیست. در این موارد میتوان از دستگاههای تصفیه آب اولترافیلتراسیون (UF) استفاده نمود. ایندستگاهها معمولاً از سه مرحله تشکیل شده اند.
مرحله اول مشابه دستگاههای اسمز معکوس یک فیلتر کارتریجی است که میتواند ذرات بزرگتر از ۵ میکرون را حذف کند.
مرحله دوم این دستگاهها یک فیلتر کربنی است که میتواند طعم و بوهای نامطبوع و نیز مواد ارگانیک (مثل آفت کش ها) و برخی مواد شیمیایی را از آب جذب کند.
مرحله سوم غشا اولترافیلتراسیون است که میتواند تمامی میکروبها و مواد معلق آب را حذف کند.
در صورتی که آب ورودی حدود ۵/۱ بار فشار داشته باشد این دستگاهها نیازی به پمپ ندارند. البته باید ذکر کرد که فشار آب شهری بین ۳ تا ۵ بار است و بنابراین در منازل نیازی به استفاده از پمپ نیست ولی اگر در جایی از آب چاه یا رودخانه استفاده شود استفاده از پمپ ضروری خواهد بود.