دقیقترین و متداولترین این نوع تصفیه بوده و در زیر سینک ظرفشویی نصب می شوند. این دستگاه ها در انواع مختلف 5 ، 6 و 7 فیلتر هستند که 5 فیلتر اولیه در آنها مشترک بوده و عمل اسمز معکوس (RO) را انجام می دهند و فیلتر های 6 و 7 می توانند بعنوان تکمیل کننده فرایند تصفیه آب مانند ضدعفونی کردن ، تبدیل خواص اب مانند قلیایی کردن و یا افزایش مواد معدنی (Mineral) مورد استفاده قرار گیرند.
بطور خلاصه می توان گفت سیستم اسمز معکوس دارای 5 فیلتر می باشد که 3 فیلتر آن پیش تصفیه بوده و ناخالصی هایی همچون شن و ماسه ، گل ولای ، زنگ لوله ، لجن ، جلبک ، کلر و مشتقات آن ، رنگ ، بو ، و طعم بد و تمامی ذرات معلق درشتر از 5 میکرون را حذف می کنند. سپس آب وارد فیلتر چهارم که فیلتر اصلی این سیستم است می شود تا فرایند اسمز معکوس انجام شود. در این فرایند آب خالص جدا شده و در مخزن تحت فشار دستگاه ذخیره می شود و آب آلوده شامل املاح سنگین ، نیترات ، آرسنیک ، میکروبها و ویروس ها ، انگل ، کیست و بطور کلی تمامی ناخالصی های آلی و معدنی محلول در آب بصورت پساب وارد جریان فاضلاب می شود. فیلتر پنجم بعد از مخزن بوده و آب ذخیره شده در مخزن قبل از مصرف وارد فیلتر پنجم می شود تا آثار احتمالی ماندگاری آب در مخزن گرفته شود.
گرچه در سیستم های RO توسط 5 فیلتر فوق الذکر، آب ورودی بصورت کامل از هر نوع ناخالصی معلق و محلول تصفیه می شود، ولی در این سیستم ها از فیلترهای دیگری بعنوان فیلترهای 6، 7 و گاها هشتم استفاده می شود که باعث بوجود آمدن مدلهای متنوع گشته است.
هر کدام از فیلترهای 6، 7 و هشتم عملکرد و تاثیرات متفاوتی بر روی آب تصفیه شده خروجی از 5 فیلتر اصلی داشته که با توجه به کیفیت و میزان پارامترهای مختلف آّب ورودی به دستگاه و یا بنا به نیاز مصرف کننده مورد استفاده قرار می گیرند. در اینجا به مختصری از عملکرد و تاثیرات هر کدام می پردازیم:
فیلتر مواد معدنی ( Mineral ) : این فیلتر حاوی مقادیری از مواد معدنی مورد نیاز بدن بوده و پس از تصفیه کامل آب و در حین مصرف مقدار کمی املاح جهت غنی سازی و بهبود طعم، به آب اضافه می نماید.
شاید این سوال پیش آید که چرا باید از دستگاهی استفاده کنیم که بیش از حد مجاز املاح معدنی را حذف می کند، که دوباره نیاز به اضافه نمودن املاح پس از تصفیه کامل باشد؟
در پاسخ باید گفت از آنجا که اکثر ناخالصی های مضر و مهم آب بصورت محلول هستند باید از سیستم های تصفیه ای استفاده شود که توانایی حذف مواد محلول را دارا باشند یکی از معدود سیستم هایی که توانایی این کار را داراست سیستم اسمز معکوس یا RO است، هر چه قدر دقت این سیستم بالاتر باشد توانایی حذف این نوع ناخالصی های مضر افزایش می یابد، و از آنجا که املاح معدنی هم در آب محلول هستند ناگذیر به همراه ناخالصی های دیگر حذف می شوند. البته املاح محلول زیاد مشکلات بیشتری همچون سنگ کلیه ، رسوب و شوری آب را بوجود می آورند، یعنی در واقع یکی دیگر از مزایای این سیستم توانایی کاستن از میزان املاح محلول و در نتیجه سنگینی و سختی آب است. ولی املاح معدنی نباید 100% از آب شرب حذف شوند.
جهت جلوگیری از این امر، خوشبختانه امروزه اکثر دستگاه های RO مجهز به قطعه ای جهت تنظیم دقت تصفیه و میزان املاح آب خروجی از دستگاه شده اند و برند WaterPro نیز از آن مستثناء نیست. توضیحات کامل نحوه عملکرد این قطعه را در لینک تنظیم TDS آب می توانید مطالعه فرمائید.
اما اگر مصرف کننده به هر دلیلی نخواهد از این قطعه استفاده کند یا دستگاه فاقد این قطعه باشد و همچنین میزان املاح در آب ورودی به دستگاه به اندازه ای باشد که در اثر عبور از فیلترهای اصلی بیش از حد کاهش یابد می توان از فیلتر مواد معدنی بعنوان فیلتر ششم جهت جبران کمبود املاح استفاده کرد.
همانطور که گفته شد میزان املاح در آب ورودی به دستگاه نیز در استفاده از این فیلتر تاثیر گذار است. بطور مثال: از یک نوع دستگاه RO با شرایط استاندارد در دو مکان مختلف که دارای آّب با کیفیت، TDS و املاح معدنی یکسانی نیستند استفاده شده است که در مکان اول TDS برابر: 200 و در مکان دوم برابر با: 800 است. طبیعی است که TDS آب خروجی از دستگاه برای هر دو مکان برابر نخواهد بود. برای مکان اول میزان TDS چنان پایین خواهد آمد که میزان املاح در آن کمتر از حد مجاز بوده و نیاز به تنظیم دستگاه توسط شیر تنظیم TDS و یا استفاده از فیلتر مواد معدنی یا Mineral خواهد بود. ولی میزان کاهش این پارامترها در مکان دوم به شدتی نخواهد بود که نیاز به اضافه نمودن دوباره املاح توسط فیلتر مینرال یا کاستن دقت تصفیه در دستگاه توسط شیر تنظیم TDS باشد.
از موارد دیگر تاثیر گذار بر استفاده کردن یا نکردن از این فیلتر تصمیم خود مصرف کننده بر اساس موارد خاص است. مثلا ممکن است شخصی به توصیه پزشک خود تمایل به استفاده از آب با املاح خیلی کم داشته باشد. و بخاطر این موضوع تغییر شرایط استاندارد و طعم آب را قبول کند
فیلتر قلیایی ( Alkaline ) : این فیلتر با افزودن میزان PH آب باعث قلیایی شدن آن می شود که خواص بسیار مفیدی برای بدن دارد.
PH یکی از پارامترهای آب است که در اثر تغییر میزان پارامترهای دیگر آب مانند میزان یون ها و TDS تغییر می کند. هرچه PH پایین تر از 7 باشد به خاصیت اسیدی و بالاتر از 7 به خاصیت قلیایی نزدیک می شود.
آب اسیدی برای بدن مضر و در عوض آب قلیایی مفید است. در اکثر موارد PH آب آنقدر بالا نیست که از خواص مثبت آب قلیایی بهره مند شویم و آنقدر هم پایین نیست که آب را بصورت اسیدی مصرف کنیم، در نتیجه مهمترین دلیل استفاده از فیلتر قلیایی بخاطر بالاتر بردن PH و استفاده از تاثیرات بسیار مثبت پزشکی آن است. در مورد این تاثیرات در لینک عملکرد فیلترها توضیحات کامل داده شده است.
دلیل دوم: ممکن است آب ورودی به دستگاه به هر دلیلی PH پایینی داشته باشد و یا اینکه بعد از تصفیه کامل و دقیق به دلیل کاهش یون ها و املاح، میزان آن کاهش یابد. البته می توان توسط تنظیم دقت تصفیه دستگاه کمی روی آن تاثیر گذاشت ولی جهت نتیجه گیری بهتر می توان از این فیلتر استفاده نمود.
با استفاده از این فیلتر نه تنها احتمال ضعیف مصرف آب بصورت اسیدی برطرف می شود، بلکه می توان از خواص مثبت آب قلیایی بهره مند شد.
فیلتر ضد عفونی کننده ( UV ) : عملکرد این فیلتر همانند نور خورشید است. در واقع همانطور که پرتوی ماوراء بنفش خورشید در طبیعت باعث ضد عفونی سطوح در معرض تابش می شود این فیلتر هم دارای لامپی است که با تولید این پرتو باعث ضدعفونی و باکتری زدایی مضاعف آب می شود.
در چه مواقعی نیاز است مدلهای UV دار از دستگاه های تصفیه RO استفاده شود؟ و چرا این فیلتر همیشه بعنوان فیلتر مرحله آخر در دستگاه های تصفیه آب مورد استفاده قرار می گیرد؟
دستگاه های تصفیه آب RO توانایی حذف تمامی ناخالصی های آب اعم از: ناخالصی های معلق ، محلول ، میکروبی ، باکتریولوژی ، میکروارگانیسم های زنده و تمامی مواد شیمیایی و شوینده را دارند. ولی به دو دلیل که هر دو بخاطر دخالت کاربر در نحوه عملکرد دستگاه است، گاها ممکن است برخی از ناخالصی ها هنوز در خروجی دستگاه های RO دیده شوند.